ისტორიული დიალოგი როგორც ქართულ-აფხაზური კონფლიქტის ნორმალიზაციის საფუძველი

კონფლიქტი საქართველოსა და აფხაზეთს შორის მომდინარეობს გასაბჭოების წინა პერიოდიდან და შემდეგ გადაიზარდა სხვადასხვა ომებში 1990-იანი წლების დასაწყისში და 2008 წელს. ძალადობის ესკალაციაში მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა ისტორიულმა ნარატივებმა, რადგან მათი გამოყენება ხდებოდა სხვადასხვა ტერიტორიული პრეტენზიების მხარდასაჭერად. ომის შემდგომ პერიოდში პირადმა მოგონებებმა და ოფიციალურმა ნარატივებმა მსხვერპლზე და გმირებზე ორივე მხრიდან უკვდავყვეს ომი. ამ ნარატივების გამო ახალგაზრდა თაობები ხშირად გრძნობენ პასუხისმგებლობას წინა თაობების ქმედებების გამო ან ვალდებულებას იცხოვრონ ჰეროიკული სტანდარტების შესაბამისად.

ომამდე და ომის შემდგომ პერიოდში კონფლიქტის ყველა მხარის მიერ ჩადენილი სისასტიკე და უსამართლობა, თითქმის არასდროს არ განიხილება რეგიონში მიმდინარე მშვიდობის მშენებლობის საქმიანობაში, რაც ქმნის ძალიან დიდ დაბრკოლებას ღია და კონსტრუქციული შეხვედრებისთვის. ხშირად ასეთი უგულებელყოფის მიღმა იფარება ძველი ჭრილობების გახსნის ან საკუთარი მხარის შეცდომების აღიარების შიში. ამრიგად, „ისტორიის მიჩუმათება“ უზარმაზარ დაბრკოლებას წარმოადგენს მთელი მშვიდობის მშენებლობის სისტემისთვის.

პროექტი დაფინანსებულია გერმანიის ფედერალური საგარეო საქმეთა სამინისტროს მიერ და ცალკეულ კოორდინატორებთან და შემდეგ ინსტიტუციონალურ პარტნიორებთან თანამშრომლობით:

• არასამთავრობო ორგანიზაცია "მსოფლიო ძალადობის გარეშე", სოხუმი
• "მოძრაობა აფხაზი დედები მშვიდობისა და სოციალური სამართლიანობისთვის"
• აბაზა TV
• ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, თბილისი
• სულხან-საბა ორბელიანის სახელობის უნივერსიტეტი / საბაუნი, თბილისი
• საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი, თბილისი
• თავისუფალი უნივერსიტეტი, თბილისი
• კავკასიის უნივერსიტეტი, თბილისი
• ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ბათუმი

ჩვენს პარტნიორ ორგანიზაციებთან ერთად ქართულ და აფხაზურ მხარეს რეგულარულად ვატარებთ დისკუსიებს და სემინარებს ომის მოგონებების თემაზე. ჩვენს მუშაობაში მიზანმიმართულად ფოკუსირებას ვახდენთ სოფლის და კონფლიქტის ზონების მიმდებარე რეგიონებზე და ასევე იძულებით გადაადგილებულ პირთა დასახლებებზე. ჩვენი მიზანია - საზოგადოებისთვის ისეთი ადამიანების და ისტორიების გაცნობა, რომელთა მოსმენა იშვიათად თუ შეიძლება ოფიციალურ დისკურსებში. თაობებს შორის დიალოგში ურთიერთობენ უფროსი ასაკის და ახალგაზრდა თაობები. უფროსი მონაწილეები უზიარებენ ახალგაზრდებს თავის გამოცდილებას, ხოლო ახალგაზრდები გამოთქვამენ საკუთარ აზრს გავრცელებულ ნარატივებზე. დისკუსიების გაღრმავებისა და გაფართოების მიზნით „ბერგჰოფის“ გუნდი რეგულარულად ატარებს ერთდღიან სემინარებს სხვადასხვა თაობის წარმომადგენლებისთვის და უზრუნველყოფს სივრცეს უფრო სიღრმისეული განხილვისთვის. 2019-2020 წლებში ჩვენმა ადგილობრივმა გუნდმა ჩაატარა 1300 პარალელური სადისკუსიო სემინარი (800 - ქართულმა ჯგუფმა და 500 - აფხაზურმა ჯგუფმა).

ჩვენი მუშაობის მნიშვნელოვან კომპონენტს წარმოადგენს ერთობლივი აფხაზურ-ქართული ონლაინ / Zoom ვორკშოპები. ამ შეხვედრებზე აქტიური მონაწილეები განიხილავენ ორივე საზოგადოების ომის მოგონებებს. ინდივიდუალური მიდგომა ხელს უწყობს გულწრფელ დამოკიდებულებას ორივე მხრიდან და ასევე ღია და სანდო ურთიერთობების ჩამოყალიბებას მონაწილეთა შორის. რთული თემების მიუხედავად, ყველა მონაწილე დიდი ყურადღებით და გულისხმიერებით ეპყრობა ერთმანეთს.

დისკუსიებმა აჩვენა, რომ ორივე მხარე მზადაა მოისმინოს, გაიგოს და აღიაროს მტკივნეული საკითხები. 2020 წელს ჩვენმა კოორდინატორების ქართულ-აფხაზურმა ჯგუფმა ჩაატარა 114 ერთობლივი სადისკუსიო სემინარი. შედეგები და მოსაზრებები პროცესის შესახებ იხილეთ შემდეგ ვიდეოში: